6 września br. weszła w życie nowelizacja ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.

Wprowadziła ona, poza możliwością obserwacji za pomocą urządzeń umożliwiających rejestrację obrazu (monitoring) pomieszczeń ogólnodostępnych, takich jak, np. poczekalnie oraz pomieszczeń, w których udzielane są świadczenia zdrowotne oraz pobytu pacjentów, w szczególności pokoi łóżkowych, pomieszczeń higieniczno-sanitarnych, przebieralni, szatni, dodatkową możliwość obserwacji pomieszczeń, w których są udzielane świadczenia zdrowotne, jeżeli jest to konieczne w procesie leczenia pacjentów lub do zapewnienia im bezpieczeństwa – w przypadku szpitali, zakładów opiekuńczoleczniczych, zakładów pielęgnacyjno-opiekuńczych, zakładów rehabilitacji leczniczej i hospicjów. Konieczne jest jednak przy tym poszanowanie intymności i godności pacjenta, w tym przekazywanie obrazu z monitoringu w sposób uniemożliwiający ukazywanie intymnych czynności fizjologicznych, a także uwzględnienie potrzeby zastosowania monitoringu w danym pomieszczeniu oraz konieczność ochrony danych osobowych. Ma to na celu zarówno poprawę bezpieczeństwa pacjentów objętych opieką medyczną, jak również personelu placówki. Za podstawę prawną możliwości rejestracji obrazu, zgodnie z art.6 ust. 1 lit. f RODO, wskazać należy prawnie uzasadniony interes placówki medycznej, nie zaś zgodę pacjenta. Co istotne, to kierownik podmiotu wykonującego działalność leczniczą będzie odpowiadał za wykorzystywanie monitoringu zgodnie z przepisami prawa.

Zmiany zachodzą także w systemie rekompensaty za szkody związane z udzielaniem świadczeń zdrowotnych. Dotychczas działające Wojewódzkie Komisje do spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych z dniem 1 lipca 2024 r. zostaną zlikwidowane. Rekompensatą szkód zajmie się natomiast Rzecznik Praw Pacjenta i nowo powołana Komisja Odwoławcza do spraw Świadczeń z Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych, do której możliwe będzie odwołanie od decyzji Rzecznika Praw Pacjenta. W ramach systemu rekompensat możliwe będzie otrzymanie świadczenia w określonych ustawowo wysokościach, zależnych od rodzaju zaistniałego zdarzenia medycznego. Wysokość świadczenia kompensacyjnego z tytułu jednego zdarzenia medycznego w odniesieniu do jednego wnioskodawcy wynosi w przypadku:

1) zakażenia biologicznym czynnikiem chorobotwórczym – od 2000 zł do 200 000 zł;

2) uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia – od 2000 zł do 200 000 zł;

3) śmierci pacjenta – od 20 000 zł do 100 000 zł.

Wniosek o przyznanie świadczenia kompensacyjnego będzie możliwy do złożenia w terminie roku od dnia, w którym wnioskodawca dowiedział się o zakażeniu biologicznym czynnikiem chorobotwórczym, uszkodzeniu ciała lub rozstroju zdrowia albo śmierci pacjenta, jednakże termin ten nie może być dłuższy niż 3 lata od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie skutkujące zakażeniem biologicznym czynnikiem chorobotwórczym, uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia albo śmiercią pacjenta.

Ponadto, nowelizacja wprowadziła także możliwość utworzenia w podmiocie udzielającym świadczeń zdrowotnych stanowiska pełnomocnika do spraw pacjenta, do którego zadań należą: udział w rozpatrywaniu skarg pacjentów, analiza  stwierdzonych nieprawidłowości dotyczących realizacji praw pacjenta oraz proponowanie kierownikowi podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych działań naprawczych, a także prowadzenie szkoleń z zakresu praw pacjenta dla osób zatrudnionych w podmiocie udzielającym świadczeń zdrowotnych.